Brusiarnia (23)

Praca seminaryjna Zofii Bartel^A (Wydział Ekonomiczny) nosiła tytuł Marksowska teoria renty gruntowej i jej rozwinięcie w dziełach Lenina i Stalina (Warszawa, 15/16 czerwca 1951, 40 stron). Bartel pisała m.in.:  

 Lenin i Stalin teoretycznie i praktycznie więc obalili tzw. „prawo malejącej wydajności gleby”, udowodnili jego nienaukowość, jego względność. Praktyka radzieckich kołchozów, badania i praktyczne efekty prac Miczurina, Williamsa, Łysenki sprowadziły to „prawo” do faktycznego jego znaczenia, jako ograniczone historycznie zjawisko, które wraz z postępem nauki i techniki zanika bezpowrotnie.

            „Prawo malejącej wydajności gleby” straciło swoją uzurpowaną dotąd pretensjonalność do miana „uniwersalnego prawa”. Równocześnie, uwalniając teorię od nienaukowych naleciałości, odsłonili przed całym międzynarodowym proletariatem źródło niskiej kultury rolnej, źródło biedy i nędzy mas, wskazując, że tkwi ono w samym kapitalistycznym sposobie produkcji, że tkwi ono w prywatnej własności na ziemię, rodzącej rentę absolutną.  

Pracę Bartel oceniała Maria Dziewicka: „Referat wykazuje dużą pracę autorki, jest oparty na bogatej literaturze, uwzględnia materiał polski i zadanie stojące przed polską klasą robotniczą i pracującym chłopstwem. Materiał jednak nie jest dostatecznie przepracowany, co stało się przyczyną dłużyzny referatu, zbytniego wchodzenia w szczegóły, niedostatecznego powiązania 3 części referatu: (teoria marksowska, teorie burżuazyjne i rewizjonistyczne, rozwinięcie przez Lenina i Stalina) trudnego i zawiłego języka nie dostatecznego pogłębienia wniosków, płynących z marksistowskiej teorii renty dla polskiego ruchu robotniczego (…). Mimo tych braków referat należy uznać za dobry” (AAN, ANS, 97/8).  

--------------------------------------------

A/ Po ukończeniu IKKN Bartel zrobiła karierę naukową i w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) przez wiele lat pracowała m.in. jako profesor Wydziału Nauk Ekonomicznych UW w Warszawie.