Ukazała się moja książka
Max Weber, Oskar Lange i epigoni o racjonalności gospodarowania (ekonomia w państwie totalitarnym) (Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa). Oto fragment
Zakończenia.
*
Oczywiście nie
uważam, żeby opisywane przeze mnie „polskie” wątki dyskusji o racjonalności
gospodarowania doprowadziły do istotnych osiągnięć poznawczych. Przeciwnie, wiele
z ustaleń dyskutantów okazało się banalne lub wtórne. Dotyczy to zarówno
poglądów samego Langego, jak i poglądów jego epigonów. Prowadzona w polskiej
literaturze ekonomicznej po II wojnie światowej dyskusja o różnych aspektach
racjonalności gospodarowania nie miała kumulatywnego charakteru. Przypominała
raczej zbiór bezładnych wypowiedzi (np. świadczy o tym brak wspólnej dla
uczestników debaty definicji makroracjonalności gospodarowania). Jeśli już
szukać w tej debacie jakiejś logiki, to jest ona logiką karykaturalnego, gdyż
ewoluującego w warunkach upadku ideału prawdy i braku krytyki naukowej, peerelowskiego
odpowiednika Imre Lakatosa „zdegenerowanego naukowego programu badawczego”.
Kolejne hipotezy ad hoc służyły jej uczestnikom
do obrony teorii przed mnożącymi się anomaliami obserwacyjnymi, które zagrożeni
jawną kompromitacją dyskutanci stopniowo uwzględniali. Efektem była zaskakująca
ewolucja „programu”, w wyniku której odnośna teoria przyjęła w końcu formę
własnego zaprzeczenia.
(...)
Sądzę zatem, że niniejszą pracę uznać można za studium przypadku wynaturzenia nauki w państwie totalitarnym.
